Menu

نقد و بررسی سریال قهوه پدری: روایت تناقض‌های طبقاتی در ساختاری نمایشی

قهوه پدری ساخته‌ی مهران مدیری، هنرمندی که به مهارت در تسلط بر مدیوم رسانه شهرت دارد، در اولین قسمت خود توانسته توجه مخاطبان را به خود جلب کند. این سریال با روایتی که به تضاد میان طبقات مختلف اجتماعی می‌پردازد، تلاش می‌کند جامعه‌ای آشنا برای بینندگان ایرانی به تصویر بکشد. مدیری با بهره‌گیری از تجربه‌های گذشته‌اش در تلویزیون و شبکه نمایش خانگی، سبکی خاص در بیان داستان ایجاد کرده که هم جنبه‌های سرگرم‌کننده دارد و هم چالش‌های اجتماعی را برجسته می‌کند.

 

در سریال قهوه پدری، تمایز میان طبقات اجتماعی و تلاش برای پل زدن میان آنها، محور اصلی داستان است. این مضمون در صحنه‌هایی مانند مواجهه‌ی شخصیت‌های ثروتمند و افراد محروم به‌وضوح دیده می‌شود. برای مثال، دیالوگی که در یکی از آثار قبلی مدیری، «دراکولا»، میان ویشکا آسایش و یک زباله‌گرد رد و بدل شد، فضای مشابهی را یادآور می‌شود؛ اما این تعاملات بیش از آنکه به تعمیق شخصیت‌ها و داستان کمک کند، گاهی صرفاً نمایشی از دغدغه‌های اجتماعی به نظر می‌رسد.

 

در قسمت اول قهوه پدری، سکانس پایانی که جهانگیر (با بازی سام درخشانی) و خانواده‌اش در جستجوی فردی همه‌فن‌حریف هستند، نمایشی از داستان‌پردازی مدیری است. این سکانس، علاوه‌بر خلق جذابیت در روایت، نشان‌دهنده‌ی نگاه مدیری به مفهوم برتری اقتصادی و تأثیر آن بر تعاملات اجتماعی است.

 

برای درک بهتر جایگاه این سریال در کارنامه مدیری، مقایسه آن با آثار رضا عطاران، کارگردان و بازیگری که با سریال‌هایی چون «خانه به دوش» و «متهم گریخت» آثار ماندگاری در تلویزیون ایران خلق کرده، جالب توجه است. عطاران با نگاه طنزآمیز و روایت‌های ساده و مردمی خود، توانسته به عمق زندگی طبقات پایین جامعه نفوذ کند؛ درحالی‌که مدیری معمولاً از زرق‌وبرق بیشتر و دیالوگ‌های هوشمندانه برای ایجاد تأثیر بهره می‌گیرد.

یکی از نکاتی که در قهوه پدری برجسته است، تناقض میان پیام‌های اجتماعی سریال و نحوه نمایش آنها است. به‌عنوان مثال، شخصیت جهانگیر که به کتاب‌خوانی علاقه‌مند است و در برابر فرهنگ قلیان‌کشی ایستادگی می‌کند، شاید بیش از آنکه نمایانگر یک دیدگاه اجتماعی باشد، چهره‌ای خودشیفته از سازنده را به نمایش می‌گذارد. چنین تناقضاتی می‌تواند به مرور زمان از انسجام داستان و باورپذیری شخصیت‌ها بکاهد.

 

در نهایت، قهوه پدری محصولی است که با هدف سرگرم کردن مخاطب و پرداختن به دغدغه‌های اجتماعی ساخته شده، اما نمی‌توان از نقاط ضعف آن چشم‌پوشی کرد. اگرچه مهران مدیری با سابقه طولانی در تلویزیون و سینما توانسته اثری دیدنی ارائه دهد، اما برای تبدیل این سریال به اثری ماندگار، نیاز به اصلاح برخی از تناقض‌های موجود در فرم و محتوا احساس می‌شود. با این وجود، قسمت‌های آینده می‌تواند فرصت خوبی برای غلبه بر این چالش‌ها و تعمیق بیشتر روایت باشد.

منبع : برگرفته از متنی از علی رفیعی وردنجانی